MRAZ I PEPEO U POSTJUGOSLAVENSKO VRIJEME

Klasifikacija i određivanje djela koja bi se mogla svrstati u postjugoslavensku književnost podrazumijevala bi detaljnu sistematizaciju široke, tematski obimne i izuzetno zanimljive književne građe svih naroda koji su nekada pripadali jugoslavenskom književnom i kulturnom području. Iako književnost prevazilazi granice i omogućava povezivanje sa različitim vremenskim i kulturnim dimenzijama, naše, postjugoslavenske književnosti bliske su i u djelima univerzalne vrijednosti nadilaze sve stvarne i izmišljene barijere. Urušavanje jugoslavenskog društva i sistema na kojima ono počiva u romanu „Mraz i pepeo“ Jasne Šamić prikazano je iz različitih perspektiva, čime se otvaraju višestruke mogućnosti tumačenja i analize. Rušenje jednog sistema vrijednosti i uspostavljanje drugog nikad ne obuhvata samo pojedince, nego se uvijek, neminovno, odražava na sve učesnike unutar društva. Posebno osjetljivu poziciju u takvom vremenu zauzimaju žene, subjekti koji se unutar patrijarhalnih sistema skoro uvijek označavaju kao marginalni, slabiji i podložni potčinjavanju. Različite strategije potčinjavanja i ovladavanja drugim realizuju se po sistemu dihotomijskog uspostavljanja hjerarhija koje podrazumijevaju osvajanje ne samo tijela žene, nego i potčinavanje duha i stvaranja osjećaja krivnje. U vremenu obilježenom nasiljem i različitim psihološkim i tjelesnim traumama roman Jasne Šamić ostao je neistražen iako su pitanja koja otvara još uvijek svježa i aktualna.

POSTJUGOSLAVENSKA KNJIŽEVNOST, AUTORICE U FOKUSU

U radu će se govoriti o pojmu postjugoslavenske književnosti, problemima na književnoj sceni ali i pozitivnim primjerima na istoj. Radom će se istaći dvostruko marginalizirana pozicija autorica, a posebna pažnja će se posvetiti romanima Ravnoteža Svetlane Slapšak i Satovi u majčinoj sobi Tanje Stupar Trifunović. Nastojat će se ukazati da oba romana čine značajan doprinos postjužnoslavenskoj sceni, te da svojim temama, stilom, i formom pripadaju daleko opsežnijem tržištu od onog koje čine zemlje bivše Jugoslavije.

IZMEĐU FIKCIJE I SVJEDOČANSTVA: KIŠ, ALBAHARI, DRNDIĆ

Rad istražuje književni tretman povijesnih dokumenata o istrebljenju Židova u Drugom svjetskom ratu na primjerima tekstova Danila Kiša, Davida Albaharija i Daše Drndić. Nacrt postjugoslavenskog književnog polja postavlja se kao osnovni interpretacijski okvir, a strategije literarizacije povijesne građe povezuju s teorijskim problemom statusa autora razvijenim kod Mišela Fukoa (Michel Focuault) i Đorđa Agambena (Giorgio Agamben). Koncept autora kao instance koja dovršava tuđe svjedočenje transponira se na razinu književnog lika, kako bi se pokazali mogući odgovori na temeljno Agambenovo pitanje: što znači biti subjekt desubjektivacije, kako subjekt može izvještavati o vlastitu slomu?

ИДЕОЛОШКИ ТИПОВИ ИНТЕРПРЕТАЦИЈЕ И АКТУЕЛИЗАЦИЈЕ АНДРИЋЕВОГ КЊИЖЕВНОГ ОПУСА У ПОСТЈУГОСЛОВЕНСКОМ КОНТЕКСТУ

У овом раду интерпретирају се идеолошки модели национално маркиране рецепције Андрићевог књижевног дела од последње деценије 20. века у бошњачкој и српској интелектуалној средини, и притом истражује генеза негативног рецепцијског односа према овом писцу. Такође, указано је и на узроке и меру у којој се изучавање Андрићевог опуса изместило из примарно естетских оквира.